Search
Close this search box.

Winston Churchill zei ooit; ´never waste a good crisis´. Op duurzaamondernemen.nl las ik een interessant artikel waarin Kim Putters, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau min of meer hetzelfde zegt. We moeten nu aktie ondernemen. Deze Coronacrisis is hét moment om ook daadwerkelijk de bakens te verzetten.

Intrinsieke of financiële motivatie?

De huidige crisis zou dan ook een mooie wake up call voor heel veel bedrijven kunnen zijn, nee, moeten zijn. Het is al vaak gezegd, duurzaamheidseisen worden steeds strenger, maar nog niet iedereen is zich daar bewust van. Er wordt vaak door de directie of het management wel voldaan aan de minimale eisen die overheden stellen, maar het is nog geen ‘’Tweede Natuur’’ om duurzaamheid mee te nemen in de bedrijfsvoering. Net zo vanzelfsprekend als bijvoorbeeld financiën, operational excellence en kwaliteit.


Oude paradigma´s en drijfveren

Het heeft denk ik ook te maken met leeftijd. Want die ondernemers waar ik het over heb, zijn veertigers, nog niet helemaal zo bewust als misschien wel de huidige twintigers en dertigers. En wat te denken van de vijftigers en vijftigplussers die veelal nog in een oud paradigma zitten waar (financieel) resultaat de belangrijkste drijfveer is. En er vervolgens na zoveel jaar, uitgeput met een burn out of een vrouw verloren, kinderen niet opgevoed of niet veel hebben gezien, zichzelf afvragen; wat heb ik eigenlijk gedaan al die jaren, wat is nu echt belangrijk voor me? Alleen financieel gewin is uiteindelijk nooit een drijfveer die heel veel bevrediging oplevert. En natuurlijk wordt ik zelf ook nog beïnvloedt door dit paradigma want we zitten er allemaal ook nog in.

Nieuwe generatie gaat voor Purpose en is waarde gedreven

Maar toch denk ik wel dat er steeds meer besef komt dat bedrijven die op basis van waarde hun bedrijf managen en vanuit purpose iets willen neerzetten in de wereld, gaan overleven op de lange termijn. Zij zullen ook op basis daarvan jonge talenten aantrekken. De jonge generatie wil niet meer alleen maar voor geld gaan of ook zo hard werken als die partner van dat bedrijf of dat advocatenkantoor deed. En net zo hard beulen om straks ook zeven ton te verdienen. Dat willen ze niet meer. Dus ze komen voor iets anders, ze willen hun talenten optimaal inzetten om impact te maken en bezield aan het werk te zijn om waarde toe te voegen. En als dat er niet is, haken ze meestal snel weer af en hoppen door naar de volgende baan met de hoop dat het daar echt om bezieling en zingeving gaat..


Mijn buurman bijvoorbeeld zit bij een heel groot advocatenkantoor op de Zuidas. Een heel getalenteerde jonge vent, die gaat daar gewoon weg want hij wordt er niet blij van en kan geen impact maken en waarde toevoegen zoals hij dat graag zou willen. Dat geeft m.i. aan dat er nu een nieuwe generatie aan het werk is die een heel andere invulling aan geluk en werkplezier geeft en dus ook andere keuzes maakt. Ik ben zelf ook vijftigplusser. Wij zijn grootgebracht door de babyboomers. Deze generatie heeft hard gewerkt aan de wederopbouw van Nederland en dat natuurlijk ook op onze generatie overgedragen. Dus je volgde toch ook gedeeltelijk het pad dat je ouders gelopen hebben en dus ook deels gedreven door financieel gewin en succesvol zijn. Succes had een duidelijke omlijsting en invulling en nu wordt dat wellicht toch ook heel anders beleefd door de jongere generaties.

Als groentje op afdeling Environmental Affairs van Ahold: intenties vs aanpakMijn eerste baan, (in 1992) was op de afdeling Environmental Affairs van Ahold, nadat ik mijn specialisatie Milieukunde aan de Rijksuniversiteit van Leiden had afgerond.Toen ik daar binnenkwam, hadden zij net het zogenaamde groene blaadje geïntroduceerd. Dat hing dan aan de schappen want dat was dan een groener product t.o.v. andere producten in de supermarkt. Uiteindelijk zijn ze destijds afgeschoten door de toenmalige milieubeweging die zei: ja, dus jullie niet groen-gelabelde producten zijn dus kennelijk niet goed…Achteraf bezien was dat hele traject van het groene blaadje helemaal niet goed afgestemd met de maatschappelijke omgeving van Ahold. Zij hebben toen het instituut voor milieu- en systeemanalyse (IMSA) van Wouter van Dieren binnen gehaald. Het advies was destijds dat als je als bedrijf iets vernieuwends zoals het groene blaadje wilt introduceren, je dit eerst goed met de externe stakeholders moet afstemmen. Daar ontstond het huidige ´AH Biologisch´ product uiteindelijk uit. Dus het was eerst het groene blaadje, toen AH biologisch. Dat is wel grappig, toen puur en eerlijk, en nu is het weer AH biologisch.


Leiderschap en Stakeholdermanagement

In het artikel op ondernemendnederland.nl gaat Kim Putters ook in op de noodzaak van sturen op brede welvaart. Hij bedoelt daarmee dat de overheid de huidige top-down sturing in de crisis niet OMT gedreven moet zijn maar nu daadwerkelijk moet gaan verbreden met alle betrokken stakeholders; scholen, ondernemers, gemeenten, studenten, zorginstellingen enzovoorts. In dat opzicht was was het denken binnen Ahold toen ik daar kwam werken in 1992, al heel voorzichtig aan het opschuiven naar breed stakeholdersmanagement in plaats van je zich alleen maar op financiële KPI´s en je aandeelhouderswaarde te richten.

Kortom, breder kijken dan alleen maar je aandeelhouders. Ik denk dat het cruciaal is om leiderschap te nemen als bedrijf, want daar gaat het eigenlijk over. Durf je in je branche, als je zo’n grote speler bent, dan ook leiderschap te nemen en dus (moeilijke) keuzes te maken? Durf je bepaalde leveranciers te weren die niet milieuvriendelijk of niet duurzaam produceren? Of ga je bepaalde producten niet in je assortiment opnemen, omdat dat eigenlijk helemaal geen hele gezonde producten zijn. De consument zal uiteindelijk zelf een keuze moeten maken. En zelf verantwoordelijkheid nemen voor haar gezondheid en footprint. Maar juist die keuzes maken vinden mensen zo moeilijk. Omdat er zoveel is, zo veel aanbod en zoveel lekkers en waar we allemaal door reclameboodschappen mee worden bestookt. We zijn kwijtgeraakt, wat we nou écht nodig hebben en wat gezond voor ons is.


Gebruik deze crisis voor daadwerkelijke verandering

Tijd voor een hoger bewustzijn, persoonlijk leiderschap en vooral voor gezonde keuzes en bijbehorend gedrag. Dat geldt voor ons allemaal; politiek, overheid, ondernemend Nederland, burgers, individuen. We weten allang hoe we er voor staan met zijn allen. Politiek en ondernemers, durf en toon leiderschap! En nog steeds in afwachting van een nieuwe regering, ook een dringende oproep aan de politiek; stop met eindeloos polderen. Laat varen die partij gedreven politiek. Daar zit Nederland niet op te wachten. Vervang de oude paradigma´s en sluit je aan bij de waarden van de nieuwe generatie. Dát heeft daadwerkelijk de toekomst.